Google, tarihin en büyük antitröst davasıyla karşı karşıya. ABD Adalet Bakanlığı (DOJ), Google’ın çevrimiçi arama pazarında rekabeti yeniden tesis etmek amacıyla Chrome web tarayıcısını satması gerektiğini bildirdi. Ayrıca, verileri ve arama sonuçlarını rakipleriyle paylaşması ve çevrimiçi aramadaki tekelini sonlandırmak için – muhtemelen Android’i satmak da dahil olmak üzere – başka önlemler alması gerektiğini belirtti.
Chrome’un satılması talep ediliyor
Washington DC Bölge Mahkemesi’ne Çarşamba gecesi sunulan öneri, Yargıç Amit Mehta’nın Ağustos ayında Google’ın arama ve arama reklamcılığında yasadışı bir tekel oluşturduğunu belirlediği önceki kararına dayanıyor. DOJ’un önerisi, daha önce sunulan çözüm planlarının detaylandırılmış bir versiyonunu içeriyor. DOJ tarafından sunulan önlemler, kullanıcıların bilgi bulma yöntemlerini yeniden şekillendirme potansiyeline sahip dönüm noktası niteliğinde bir dava kapsamında yer alıyor.
Bakanlık, Google’ın arama motorunu varsayılan hale getirmek için Apple ve diğer cihaz üreticilerine ödeme yapmasını yasaklamak istiyor. Bilindiği üzere Google, Apple cihazlarda varsayılan olabilmek için her yıl 20 milyar dolar ödüyor. Ayrıca, Google’ın kendi platformlarında (örneğin YouTube) arama motorunu önceliklendirmesi de engellenecek.
Arama sektöründe büyük değişiklikler olabilir
DOJ, Chrome’un arama pazarındaki rekabeti zayıflattığını vurgulayarak tarayıcının Google’dan ayrılmasını istiyor. Ayrıca, Arama’daki rekabetin artırılması için bazı erişim kolaylıklarının sağlanması gerekebilir. Google, arama verilerini “marjinal maliyetlerle” rakiplerine açma zorunluluğuyla karşı karşıya kalabilir. DOJ aynı zamanda Google’ın, arama sonuçları ve sıralama verilerini 10 yıl boyunca rakiplerle ücretsiz olarak paylaşmasını istiyor. Bu durum, Google’ın uzun bir süre denetlenmesi gerektiğinin farklı bir göstergesi. Bir diğer önemli talep ise web sitelerinin, Google’ın yapay zeka özetleme (AI Overviews) araçlarına dahil olmaması durumunda arama sonuçlarından olumsuz etkilenmemesinin sağlanması.
DOJ ayrıca, Android’in tamamen ayrılması seçeneğini, Google’ın bu kuralları ihlal etme riskine karşı bir koz olarak kullanıyor.
Oluşturulan beş kişilik teknik komitenin önerileri bunlarla sınırlı değil. DOJ ayrıca Google’ın arama rakiplerine, sorgu tabanlı yapay zeka ürünlerini ya da reklam teknolojilerini satın almasının ya da yatırım yapmasının yasaklanmasını talep ediyor. Teknik ekibin belge talep etme, çalışanlarla mülakat yapma ve yazılım kodunu inceleme yetkisine sahip olacağı vurgulanıyor.
Bu önemli davanın ikinci aşaması olan “çözüm önerileri” davası, Nisan ayında iki hafta sürecek bir duruşma ile devam edecek. DOJ, Mart ayında önerilerini revize ederek mahkemeye sunacak. Google Aralık ayında kendi tekliflerini sunabilme şansına sahip olacak. Google’ın, ABD’de reklam teknolojisiyle ilgili ayrı bir antitröst davasıyla da karşı karşıya olması, 2025 yılının teknoloji devi için zorlu bir yıl olacağını gösteriyor.
